Adnan Menderes ve bakanları Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan'ın idamının üzerinden 51 yıl geçti. Ancak bu millet onları unutmadı. Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı tarafından Topkapı'daki Anıtmezar'da düzenlenen törene Türkiye'nin dört bir yanından binlerce insan katıldı.
BİNLERCE VATANDAŞ KATILDI
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı tarafından Topkapı'daki Anıtmezar'da düzenlenen törene, Türkiye'nin dört bir yanından binlerce vatandaş katıldı. Kur'an-ı Kerim okunmasıyla başlayan törende, Menderes ve onun gibi idam edilen arkadaşları Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan'a dualar edildi.
Tören Kur'an-ı Kerim'in okunmasıyla başladı. Dualar edildi, gözyaşı döküldü. Törende konuşan Adnan Menderes'in gelini, merhum Aydın Menderes'in eşi Ümran Menderes, yaşananların acı olduğunu anlattı.
"YETER SÖZ MİLLETİN SÖZÜ..."
Bu tür olayların bir daha yaşanmaması temennisinde bulundu. Türkiye'de artık ihtilallerin sorgulanır hale geldiğini, bunun da çok önemli olduğunu kaydetti. Menderes, "Aradan bunca yıl geçmesine karşın Türkiye demokrasi şehitlerini unutmadı. Menderes'e, her geçen yıl ilgi ve sevginin artarak devam ettiğini görüyoruz. Seçimle gelen seçimle gitmeliydi. Ne güzeldir 'Yeter söz milletin' sözü. Her şeyi içinde barındırıyor." dedi.
GÜNLERCE GÖZYAŞLARINI TUTAMADI
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Başkanı Mustafa Yeşil ise merhum Başbakan Menderes ve arkadaşlarının sadece bedenen bu dünyadan ayrıldığını, halkın gönlünde sevgilerinin devam ettiğini belirtti. Menderes'in milletinin değerlerine karşı hassas olduğunu ifade etti.
Milletin de kendi değerlerine bu kadar barışık olan Menderes'e kalbini açtığını dile getirdi. Menderes'in tek parti döneminin ardından cesaret göstererek 'demokrasiyi' telaffuz ettiğini söyledi. Ezanın onun döneminde aslına döndüğünü hatırlattı. Menderes'in bu nedenle günlerce gözyaşlarını tutamadığını aktardı.
ECDADA SAHİP ÇIKTI
Türkiye'nin onun döneminde çarıktan medeniyete geçtiğini belirtti. Yeşil, "Tek partili dönemin yaşandığı bir sürecin ardından demokrasi telaffuz etmek cesaret işiydi. Yassıada'da Numan Esin ziyaretine geldiğinde Kürt sorunu hakkında ne düşündüğünü sormuştu. O esnada bile metanetiyle 'Ben bu meselenin yine demokrasi içerisinde çözüleceğine inanıyorum. Halkımın özgürlükle, kendini ifade edebilme hakkını vererek, sonra da onu yönetime ve icraata katıp onu bütünleştirerek çözümün demokraside olduğuna inanıyorum.' demişti. Onu Yassıada'ya tıkayanlara verdiği cevap yine demokrasiydi." dedi.
"TÜYLERİ DİKEN DİKEN OLMUŞTU"
Mustafa Yeşil, Menderes'in ecdadına da saygılı olduğunu anlattı. Şöyle konuştu: "Osmanoğulları bir kanunla ülkeden çıkarıldılar. 1952 yılında Paris'e gitmişti. Paris'te 2. Abdülhamit Han'ın kızı ve hanımının bulaşıkçılık yaptığını duydu. Tüyleri diken diken olmuştu. Türkiye'ye döndü ve ilk işi çıkardığı bir kanunla onların ülkeye dönmelerini sağlamak oldu. O aileyi İstanbul'a yerleştirdi. Düzenli bir şekilde ziyaretlerini ihmal etmedi. Ecdadına saygılıydı. Birileri onları kovmuştu. O, onları kendi ülkelerine davet etmişti."
"ANNEMİ AĞLARKEN GÖRDÜM"
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Başkan Yardımcısı Cemal Uşak ise Menderes'in idam edildiği döneme ilişkin bir anısını anlattı: "Annemi ağlarken gördüm. Ne olduğunu sordum. 'Adnan Menderes idam edildi' dedi. Beni başından savmak için elime bir su kabı verdi ve çeşmeye gönderdi. Çeşmeye doğru giderken yollarda ağlayan insanlar gördüm. Her ağacın, her asmanın altında amcalar, teyzeler Menderes'e ve dava arkadaşlarına ağlıyordu. Esasen Menderes ve arkadaşları o gün milletin kalbine gömülmüştü. Daha sonra aradan yıllar geçti, bir vefalı devlet adamı yakın tarihimize bir utanç olarak geçen bugünlerde çokça kullanılan tabirle darbelerin anası 1961 darbesinde mazlumen idam edilen müstesna zatı ve dava arkadaşlarını buraya getirdi. Şükürler olsun biz bugün buradayız."
"DEMOKRASİYİ HEP YAŞATACAĞIZ"
Aydınlı İcra Kurulu Başkanı Mustafa Şevki Kavurmacı: Menderes ilk seçimi kazandığı yıllarda ben çocuktum. Vatandaşlar sevinç gözyaşlarıyla kurbanlar kestiler. Bu da Menderes'in vatandaşın vicdanında duyduğu derin ve büyük sevginin bir göstergesiydi. Biz 'Aydınlı' olarak kendini çok iyi biliyoruz. Oğlu Aydın ile de yıllarca görüştük. Menderes, 'Yeter, söz milletindir' demiş ve nihayetinde de öyle olmuştur. Elhamdülillah, bugünlere gelindi. Menderes ve idam edilen diğer şehitlerimizi hürmetle yâd ediyoruz bugün. Biz onların vârisleri olarak onları ve demokrasiyi hep yaşatacağız.
'VEFA VE TEŞEKKÜR İÇİN GELDİK'
Adnan Menderes Demokrasi Platformu Ankara Temsilcisi Ahmet Şerif Bayındır: Rahmetli oğlu Aydın Menderes'in ifadesiyle "Menderes bu milletin özetidir." Menderes bu milletin bin yıllık geçmişidir ve gelecek bin yıllık vizyonudur. İslam'ın sözlü manifestosu olan Ezan-ı Muhammedi'nin 18 yıl aradan sonra ilk okunduğu gün olan 16 Haziran'ı Ezan-ı Muhammedi günü olarak ilan edelim. Hem ezandaki cümlelerin manasını tefekkür edelim, hem de Menderes'e ezanın aslına döndürülmesindeki rolünden dolayı rahmetle Fatihalar yollayalım.
Cevdet Ören: Adnan Menderes, köylüye medeniyeti, refah içinde yaşamasını öğretti. İnsana insanca yaşamayı öğretti. İdam edildiği gün derin bir üzüntü yaşadım. Halk, o günü hiç unutmadı.
Leman Berk: O dönem Bulgaristan'da yaşıyorduk. Olayları radyodan takip ediyorduk. Menderes ve arkadaşlarının idam edildiğini radyodan duyduk, Bulgaristan'da yaşayan tüm Türkler gibi ben de çok ağlamıştım. Daha sonra 1989 yılında rahmetli Turgut Özal bizi Türkiye'ye getirdi. İkisine de çok şey borçluyuz.
Neslihan Doğdu : Menderes'ın iktidarı, Türkiye için dönüm noktasıdır. Ezanı Türkçeden Arapçaya çevirmesi, idam edilmesinin sebeplerinden biridir. Buradayız çünkü ona vefa göstermek bizim borcumuzdur.
Hayati Özay: Almanya'da yaşıyorum. Merhum başbakanımız katledilmeseydi, bugün biz el memleketinde çalışmayacaktık. Avrupa'yı çoktan geçmiş olacaktık. Darbeciler sadece onu asmakla kalmadı, bizi elaleme muhtaç etti.
Çiğdem Ünal: Çocuklarımla birlikte geldim. Bugün ezan-ı Muhammediyi dilinden dinliyoruz. Biz çocuklarımıza da büyüklerimizden dinlediklerimizi anlatıyoruz. Bu günlere gelmemize vesile olan merhum başbakanımızdan Allah razı olsun. Yarınlar daha güzel olacak.
Emine Kır: Babam yargılamalar sırasında Yassıada'da teknisyen olarak çalışıyordu. Menderes'in küçücük bir hücrede yattığını ve buna tahammül edemediğini söylerdi. İdamdan sonra çok etkilendi. "Böyle bir insana bu yapılır mı?" diyordu. Ben de 65 yaşındayım, bir vakit namazım yoktur ki Menderes'e Fatiha göndermeyeyim. Ben diyorum ki, böyle bir insana bu revâ mıydı?
İşçi emeklisi Sabit Çelik: Darbe olduğunda ilkokul 5'i bitirmiştim. Bu kadar yıl geçmesine rağmen, hâlâ Menderes'i andığımda tüylerim diken diken olur. Hizmetleri ölümünden sonra bile devam etti. 1970'li yıllarda İzmir'de büyük bir yol inşaatı vardı. Bunun plan ve projeleri Menderes döneminde çizilmişti.
TARİHİ YÜZLEŞME; KILIÇDAROĞLU MENDERES'İN KABRİNİ ZİYARET EDECEK
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, bugün bir ilke imza atarak 27 Mayıs cuntası tarafından idam edilen eski Başbakan Adnan Menderes'in kabrini ziyaret edecek. Kılıçdaroğlu, Anıt Mezar'da saygı duruşunda bulunacak ve dua edecek. CHP lideri, geçen yıl da Menderes'in oğlu merhum Aydın Menderes'i telefonla arayarak ölümünün 50. yıldönümünde eski başbakan için üzüntülerini belirtmişti.
CHP'nin 27 Mayıs darbesine destek verdiği ve Adnan Menderes'in idamına sessiz kaldığı tartışmaları 50 yılı aşkın süredir devam ederken, ilk kez bir CHP Genel Başkanı, merhum Menderes'in mezarını ziyaret edecek. Menderes'in 51. ölüm yıldönümü nedeniyle dün binlerce insanın ziyaret ettiği Anıt Mezar'da bugün de Kılıçdaroğlu dua edecek. Geçen yıl ölüm yıldönümünde üzüntüsünü oğul Menderes'i telefonla arayarak ileten CHP lideri, aralık ayında ise vefat eden Aydın Menderes'in cenazesine bizzat iştirak etmişti.
