Dünyada doğal ürün üretimi ve tüketimine geri dönüş hızlılık kazanırken, Türkiye’deki akademisyenlerin çalışmaları da dünya çapında etkili oluyor. Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü tarafından yapılan çalışmalar neticesinde, çöven otundan elde edilen saponin maddesi bor madeni ile birleştirildi ve tamamen doğal deterjan elde edildi. Sanayi ve üniversite iş birliğiyle gerçekleştirilen projeye, Balıkesir’in Edremit ilçesindeki ‘Kale Naturel’ isimli ar-ge firması önemli katkılar sağladı.
Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Gülendam Tümen konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Halk arasında çöven otu diye bilinen Gypsophila türlerinin kökleridir. Bunlar binlerce yıldır Anadolu’da helva yapımında, çamaşır yıkamada ağartıcı olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda sentetik deterjanların çıkmasıyla bunlar unutuldu ama helva yapımında hala kullanılıyor. Artık doğaya dönüş akınıyla birlikte pek çok ülke doğal deterjan kullanıyor. Bunlardan biri de Finlandiya. Güney Doğa Asya’dan gelen bir bitki kökünü çamaşır yıkamada doğal deterjan olarak kullanıyorlar. Biz de ülkemizdeki çöveni bu konuda değerlendirmeye karar verdik. Çöveni ekstrasyonla ayrıştırıp toz haline getirdik ve saponin elde ettik. Çövenin içerisindeki saponinleri büyük oranda saflaştırdık. Bunu deterjan yapımında kullanmaya başladık. Sonuçları da çok güzel. Bunun yanına yine ülkemizde bol olan bir kimyasal madde daha ilave ettik. Bor madeni ekledik. Çünkü borun da saponin gibi temizleme özelliği vardır. Her ikisi de doğaldır. Bunların birleştirilmesi sonucunda alerji etkisi olmayan, doğada çabuk parçalanan ve tekstil ürününü yıpratmayan özelliklere sahip bir deterjan elde edildi. Hazırlanan deterjan örneği, Türk Standartları Enstitüsü Deney Laboratuvarı’na gönderildi. Yapılan analizler sonunda, biyolojik parçalanabilirliği 19 günün sonunda yüzde 95.2 bulundu. Bu da ürünün tamamen doğa dostu bir temizleyici ürün olduğunu gösteriyor. Çünkü diğer deterjanların doğada kalma süreleri çok fazla. Yer altı sularında bu kimyasal deterjanlara rastlanmaktadır. Yeni üretilen deterjan ise 19 günlük çözünme süresiyle tamamen doğa dostu olduğunu göstermektedir” dedi.
“İNSAN SAĞLIĞINA TAMAMEN ZARARSIZ DETERJAN ÜRETİLDİ”
Projeye önemli katkılar sağlayan Türk ar-ge firması yetkilisi Faruk Durukan da yaptıkları çalışmayla ilgili bilgi vererek, “Çöven otu yüzyıllardır Anadolu’da çamaşır yıkamada kullanılırdı. Bizim yaptığımız çalışma sanayi ve üniversite iş birliğiyle, çövenden elde edilen saponinlerden bor katkısıyla tamamen doğal deterjan üretmek oldu. Bor maddesinin antiseptik özelliği bulunuyor. Şimdiye kadar yaptığımız çalışmalar neticesinde deterjanı matik ve elde yıkama olarak ürettik. Bu ürünün ön güzel özelliği, doğada 19 günde tamamen çözünmesidir. 2 ana ürün de milli ürünümüzdür. Bor ve çöven ülkemizde var. Son derece zararsız bir deterjan elde edildi. Çamaşırlar kimyasal deterjanlarla yıkandığında, insan vücuduna çok fazla zararlı kimyasal geçebiliyor. Cilt kanserlerine de neden oluyor. Fakat bu deterjanımız tamamen doğal olduğu için insan sağlığına son derece zararsız. Başardığımız için mutluyuz” diye konuştu.
