Cumhurbaşkanı Gül ve resmi ziyaret için Türkiye'de bulunan Letonya Cumhurbaşkanı Andris Berzins, baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından Çankaya Köşkü'nde anlaşmaların imza törenine katıldı ve ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Gül, konuşmasına Letonya Cumhurbaşkanı Berzins ve beraberindeki heyetini Türkiye'de ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduğuna işaret ederek başladı. Ancak, Berzins'in kulaklığından konuşmasının tercümesini duymadığını fark etmesi üzerine konuşmasını kesen Gül, yardımcı olmaya çalıştı. Ses probleminin çözülmesi üzerine Gül, sözlerini tekrarladı.
Geçen sene büyük bir heyetle gittikleri Letonya'ya iyi ağırlandıklarını vurgulayan Gül, Berzins'in ziyaretinin Letonya'dan Türkiye'ye ilk cumhurbaşkanı ziyareti olduğunu ve heyette iş adamları ve bakanlar bulunmasından memnuniyet duyduğunu söyledi.
Letonya ile ilişkilerin mazisinin köklü olduğunu hatırlatan Gül, şunları kaydetti:
"1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı ki, biz de 93 Harbi diye bilinir bu, o zaman Plevne'de esir düşen askerlerimiz Letonya topraklarına götürülmüş ve daha sonra orada hayatlarını kaybetmişlerdi. Cesis kentinde Letonyalıların emanetine bırakılmıştır ve orada bir şehitliğimiz vardır.
Daha sonra 1925 yılında Türkiye-Letonya ile diplomatik ilişkileri kurmuştur. Dostluk anlaşması imzalamıştır ve önümüzdeki yıl bunun 90'ncı yılını kutlayacağız. Bu çerçevede birçok etkinlikler de olacak. Ama tarihi hepiniz yakınen biliyorsunuz 1944 yılında o zamanki Soyetlerin işgaline maruz kaldı, Letonya. Halkı çok büyük sıkıntılar çekti. Daha sonra onuruna düşkün bir millet olarak bağımsızlıklarını kazandılar. Bu süre içerisinde Türkiye işgali tanımayan ülkelerin başında geldi."
Gül, 1991'de bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından Letonya ile dostluk ve ilişkilerin güçlü bir şekilde tekrar başladığını vurgulayarak, 1994'te ise dostluk ve işbirliği anlaşmasını imzalandıktan sonra en üst seviyede ziyaretlerin gerçekleştiğini söyledi.
NATO'da Letonya ile müttefik ülke olunduğunu vurgulayan Gül, "AB içerisinde Letonya tam üye. 10'ncu yıl dönümünü kutluyorlar, her ikisine de üye olmayı. Biz ise müzakere eden bir ülkeyiz "dedi.
Gül, başbaşa ve heyetlerarasında gayet verimli görüşmeler yaptıklarının altını çizerek, özellikle bölgede cereyan eden olaylar Ukrayna ve Kırım meselelerini detaylı konuştuklarını ve görüşlerini mevkidaşı ile paylaşma fırsatı bulduklarını belirtti. Gül, heyetlerarası görüşmelere katılan bakanların da konulara ilişkin görüşlerini dile getirdiklerini söyledi.
Gül, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Avrupa içerisinde ekonomisi düzgün ve büyüyen iki ülke vardır şu anda, biri Türkiye diğeri Letonya'dır. Letonya AB'deki bütün sıkıntılara rağmen yüzde 4 büyümeyi gerçekleştiren bir ülkedir. Biraz önce imzalanan iki anlaşma da ilişkilerimizin ekonomik boyutunun daha ileri taşınacağının açık göstergesidir. Ticaretimizi kısa süre içerisinde 1 milyar dolara çıkartabileceğimize inanıyoruz. Türkiye'nin büyük şirketleri THY, GAMA, TAV ve HAVAŞ gibi şirketlerimiz Letonya'da birçok büyük projeleri üstlendi ve başarı ile devam ediyor."
Bernizs'in iş adamları ile geldiğini anımsatan Gül, yarın iş forumu toplantısı yapılacağını ve iş adamlarının daha çok yatırım ve işbirliğine çağırılacağına emin olduğunu belirtti.
Gül, Letonya'nın 2015'te AB'nin dönem başkanlığını üstleneceğini belirterek, üzerine düşen sorumlulukları başarıyla ile yerine getireceğine inandığını vurguladı. Gül, "Bu süre içerisinde bize daima AB müzakerelerimizde destek veren dost müttefik bir ülke olarak, Letonya'nın dönem başkanlığında da Türkiye'ye olan desteğinin devam edeceğine inanıyoruz. Bunu gerek Sayın Cumhurbaşkanı ve diğer değerli bakanlar biraz önceki görüşmelerimizde tekrarladılar. Bundan büyük memnuniyet duyduk" değerlendirmesini yaptı. Konuşmasının sonunda Gül, ziyaretin başarılı geçmesini temenni etti.
Letonya Cumhurbaşkanı Andris Berzins, "Türkiye'nin AB'ye tam üyelik sürecine, önümüzdeki dönem başkanlığımız sırasında tam anlamıyla destek vereceğiz" dedi.
Baş başa ve heyetler arası görüşmelerinin ardından Çankaya Köşkü'nde düzenlenen ortak basın toplantısı Letonya Cumhurbaşkanı Berzins, ziyaretinin Türkiye ile mükemmel ilişkileri güçlendirmek için bir vesile olduğunu söyledi. Türkiye'ye büyük bir heyetle geldiğini vurgulayan Berzins, ziyaretin aynı zamanda iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin tesis edilmesinin 90. yılı olacak 2015'teki kutlamaların ön hazırlığı olduğunu belirtti. İkili ilişkileri farklı düzeylerde görüştüklerini ifade eden konuk cumhurbaşkanı "Hem iyi hem de zor zamanlarda birbirimizi anlayacak iyi bir ilişki tesis ettik" diye konuştu.
Türkiye'de hava polisliği, Baltık ülkelerinde ise güvenlik konusunda yakın çalıştıklarını ifade eden Berzins, NATO içindeki eylem planlarında da Türkiye ile karşılıklı çalışmaktan büyük memnuniyet duyduklarını vurguladı. Bu sayede NATO bünyesindeki ülkelerin güvenlik içinde hayatlarını sürdürdüklerini ifade eden Berzins, "Ukrayna'daki olaylar düşünüldüğünde NATO'nun önemi bir kez daha ortaya çıktı. Umut ediyorum ki yakın gelecekte NATO tekrar ortak savunma anlayışı etrafında toparlanacaktır" şeklinde konuştu.
Görüşmelerde NATO zirvesinde ele alınan konuları da gözden geçirdiklerinin altını çizen Berzins, Türkiye'ye desteği için teşekkür etti. Letonya Cumhurbaşkanı, "Türkiye'nin AB'ye tam üyelik sürecine, önümüzdeki dönem başkanlığımız sırasında tam anlamıyla destek vereceğiz" ifadelerini kullandı.
Beraberindeki iş adamları heyetinin hem Ankara hem de İstanbul'da temaslarda bulunacağını dile getiren Berzins, pek çok ekonomik ilişkinin tesis edileceğinden emin olduğunu ve bu çalışmaların neticesinden her iki ülkenin de gelecekte fayda sağlayacağını düşündüklerini belirtti.
İmzalanan işbirliği anlaşmalarının resmi ziyaretin somut neticeleri olduğuna işaret eden Berzins, Gül'ün Letonya ziyaretinin ardından yaşanan bu gelişmelerin son derece önemli olduğunun altını çizdi. Eğitimin iki ülke ilişkilerinin temelini oluşturduğuna dikkati çeken Berzins, bu ilişkilerin çeşitlendirmesini istediklerini ve bu nedenle karşılıklı öğrenci değişimini iki katına çıkaracaklarını ifade etti. Türkiye'deki turizm hizmetinin yüksek kalitesini deneyimlediğini kaydeden Berzins, Letonya'nın da özellikle başkenti Riga ile turizm açısından bir cazibe merkezi olduğuna işaret etti.
Ukrayna'daki gelişmeler
Letonya Cumhurbaşkanı Berzins, bir basın mensubunun Türkiye ve Letonya'nın Karadeniz'e Ukrayna vasıtasıyla bağlanma önceliği olduğunu belirterek, Ukrayna'da yaşanan olayların bu güzergah üzerinde olumsuz bir etki yaratıp yaratmayacağını sorması üzerine, kendileri için büyük öneme sahip ulaştırma konusunu Gül ile görüşmesinde ele aldıklarını belirtti.
Letonya'nın konuyu sürekli olarak dikkatle analiz ettiğini ve mevcut durumda bu transit yolun gelişimiyle alakalı herhangi bir kötüleşme öngörmediklerini anlatan Berzins, "Bu yolu kullanarak nakliyesi gerçekleşen ürünlerin de artacağını umuyoruz ama bu, gelecekte sorun olmayacağı anlamına gelmiyor" dedi.
İkili anlaşmalar
Ortak basın toplantısından önce anlaşmaların imza töreni gerçekleştirildi. Gül ve Berzins'in nezaretinde TOBB ile Letonya Sanayi ve Ticaret Odası arasında işbirliği anlaşmasına TOBB Başkan Yardımcısı Halil Mete ile Letonya Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Gundars Strautmanis, Ekonomik ve Ticaret Ortak Komisyonu Kurulmasına İlişkin Deklarasyon'a da Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile Letonya Ekonomi Bakanı Vjaceslavs Dombrovskis imza attı.
