Evet, Yeniden Merhaba diyelim…
Uzun bir aradan sonra yeniden bu köşede birlikteyiz…
Bugün AKP Olağanüstü kongresi yapıldı ve Dışişleri Bakanı Ahmed Davudoğlu, mevcut delegenin tamamına yakın bir oyla, 1382 oyla yeni genel başkan seçildi…
Türk siyasi tarihine baktığımız zaman aslında buna benzer durumlar pek görülmez… En az sıkıntılı, en az kavgalı kongrelerde bile daha fazla fire verilir, çok sayıda oy kaybı yaşanır…
Mesela 6/7 Eylül’de yapılacak CHP Kurultayında mevcut genel başkanın, yaklaşık 600, 700 civarında, muahliflerin tek aday olarak gösterecekleri Muharrem İnce’nin ise 200, 300 civarında oy alacağı tahmin ediliyor.
Bugün Ahmed Davudoğlu’nun 1382 delegenin oyuyla genel başkan seçilmesi nedense benim aklıma, Gazi Paşa’nın vefatının ardından İsmet İnönü’nün genel başkan seçildiği CHP Kurultayını getirdi.
Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak’ın emriyle I.Ordu Komutanı Fahreddin Altay Paşa’nın TBMM’yi kuşattığı 11 Kasım 1938 günü TBMM’de yapılan oylama sonrasında Gazi Paşa “Ebedi Şef” ve İsmet Paşa “Milli Şef” seçilmişti ve Gazi Paşa’nın ardından yeni cumhurbaşkanı ve CHP Genel başkanı olmuştu…
Yapılan oylamada İsmet Paşa’ya yalnız bir milletvekili oy vermemişti…
İsmet Paşa’yı sevmeyen ve oy vermeyen isim Yusuf Hikmet Bayur idi:
Oylar sayıldı. 323 oyun 322’sini İsmet İnönü toplamıştı. Yalnız, İsmet Paşa’ya oy vermek istemeyen Manisa milletvekili Hikmet Bayur, oy pusulasına Celal Bayar’ın ismini yazmıştı.
Garip bir rastlantıdır. İlk cumhurbaşkanı seçiminde Gazi Mustafa Kemal Paşa bütün oyları toplamış, sadece kendi oyunu İsmet İnönü’ye vermişti. İşte şimdi İnönü, Atatürk’ten sonra Türkiye’nin 2. Cumhurbaşkanı oluyordu. İnönü’nün cumhurbaşkanı seçildiği bu seçimde de bir tek oy Celal Bayar’a verilmişti. Bunun üzerinden 12 yıl geçecek, 1950 yılında Celal Bayar da Türkiye’nin 3. Cumhurbaşkanı seçilecekti. (Bitmeyen Devlet Kavgası, İsmet Bozdağ, s. 208, 209)
Peki kimdi bu Yusuf Hikmet Bayur?
Hikmet Bayur, Osmanlı son dönem devlet adamlarından Kıbrıslı Kamil Paşa’nın torunuydu…
Kıbrıslı Kamil Paşa, Sultan II.Abdülhamid’in taht’tan indirilmesine neden olan o meşum 31 Mart hadisesinden sora İTC içindeki Prens Sabahaddin Bey liderliğindeki İngiliz yanlısı kanadın lideriydi…
Kendilerine daha sonra İtilafçılar veya Ahrarcılar denilen grup, sadrazam olarak Kamil Paşa’yı görmek istiyorlardı…
Başarmışlardı da, ancak 23 Ocak 1913 günü gerçekleşen Babıali Baskını sonrası Kamil Paşa Sadrazamlıktan silah zoruyla azledilecek ve Kıbrıs’a giderek Kıbrıs’a yerleşecek ve hayatının son günlerini Kıbrıs’ta bir nevi sürgünde geçirmişti…
Kıbrıslı Kamil Paşa, mühtedi idi, yani İbrani asıllı idi.
Kamil Paşa’nın yakın arkadaşı Şair Eşref, Kıbrıslı Kamil Paşa’nın sürekli sadaret makamına getirilmesinden bıkarak, mühtedi arkadaşı için şöyle bir dörtlük yazmıştı:
Agop Paşa’yı lutf et, padişahım sadr-ı Azam olsun
Deni’nin üstüne gelen de bir deni olsun
Sadaret möhrini memnu ise vermek müsülmane
Yehudiden usandık bir zaman de Ermeni olsun…

(Türkçesi: Padişahım Agop Paşa’yı affet, sadrazam olsun/ Deni’nin üstüne gelen de bir deni olsun/ Sadaret mührünü Müslümana vermek yasaksa/ Yahudi’den usandık, biraz da Ermeni olsun… )

Küçük yaşta babası Haşmet Bey’i kaybeden Hikmet Bayur, dedesi Kamil Paşa tarafından büyütüldü.

İyi bir eğitimin ardından Lozan’da delege ve birçok ülkede Büyükelçi oldu…

1927 yılında Gazi Paşa’nın isteğiyle Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği görevine getirildi ancak uzun bu görevi uzun sürmeyecekti…

Gazi Paşa’nın içkisine karışması, Gazi Paşa tarafından Kabil’e büyükelçi olarak atanmasına neden olacaktı…

4 yıl sonra, 1932 yılında yurda dönen Bayur, yeniden Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri oldu.

Ancak kısa süre sonra yeniden bu görevden ayrılmak zorunda kaldı. Bu kez Gazi Paşa tarafından siyasete davet edildi ve ara seçimle Milletvekili oldu.

CHP Manisa (1932-1946) milletvekili olarak Milli Eğitim Bakanı oldu. Üniversite reformuna imza attı.

Gazi Paşa’nın vefatının ardından ve çok partili sisteme geçişle birlikte, önce DP saflarından siyasete girdi ancak Mareşal Fevzi Çakmak ile birlikte hareket edip Millet Partisi’nin kurucularından oldu.

Mareşal Fevzi Çakmak’ın vefatının ardından MP genel başkanı oldu.

Ancak MP’nin istediği başarıyı yakalayamaması üzerine DP listesinden milletvekili seçilerek TBMM’de yer aldı. Ancak DP’nin Kemalizm’e laikliğe ödün veren politikalarını eleştirerek DP’den istifa etti.

Yassıada’da yargılanan ve 1963 affıyla serbest kalan Yusuf Hikmet Bayur, bu tarihten itibaren siyasetle uğraşmadı ve 6 Mart 1980 tarihinde vefat etti.

Ve Yusuf Hikmet Bayur’un Örümcek Ağları:
Yusuf Hikmet Bayur’un eşi Nazife Rutkay’ın kardeşi Fikri Rutkay’ın oğlu da, iktidar muhalifi açıklamalarıyla gündemden düşmeyen oyuncu (Ünal) Rutkay Aziz idi.
Hikmet Bayur’un eniştesi, yani halası Makbule Hanım’ın kocası da Naci Eldeniz Paşa idi. Naci Paşa, Gazi Paşa’nın Askeri Rüşdiye’den Terbiye-i Askeriyye Hocası idi.
Naci Paşa’nın kızı Perihan Eldeniz Arıburun DP İzmir milletvekili idi.
Naci Paşa’nın damadı, Perihan Eldeniz Aruburun’un eşi orgeneral Tekin Arıburun ise emekli Hava Kuvvetleri Komutanı ve AP senatörü idi.
Perihan Eldeniz-Tekin Arıburun çiftinin damatları ise Hulusi Tanman, Koç Holding’ten tanıdığımız Can Kıraç’ın eşi İnci Kıraç’ın teyzesinin oğluydu. Can Kıraç’ın kardeşi İnan Kıraç’ın eşi Suna Kıraç, Vehbi Koç’un kızıydı.
Yusuf Hikmet Bayur’un amcası Selahattin Bey’in kızı Akile Hanım ise, Kurtuluş Savaşının lider isimlerinden Bekir Sami (Kunduh) Bey’in geliniydi. Bekir Sami Kunduh, TCF kurucularından biriydi. 1926 İzmir suikastının ardından tasfiye edilen isimlerden biriydi.
Selam ve Dua ile