Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hakim, savcılara ve akademisyenlere yapılacak zamlara ilişkin, "Akademisyenlere ortalama yani 726-835 lira arasında bir zam yapılacak. Biz bunları belirledik ve buna ilişkin yasayı da Meclis’e gönderdik. Bunun maliyeti yaklaşık 1.1 milyar lira olacak" dedi.
Bakan Şimşek, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nda 2014 Ocak-Eylül dönemi merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçları, 2014 yıl sonu bütçe gerçekleşme tahmini ile 2015 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı hakkında basın toplantısı düzenlendi. Şimşek, 2015 yılı bütçe tasarısını hazırladıklarını ve bugün TBMM’ye göndereceklerini açıkladı. Yılın 9 ayında bütçe gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,1 artarak 313,5 milyon liraya ulaştığını bildiren Şimşek, söz konusu dönemde bütçe giderlerinin ise yüzde 10,5 artışla 325,4 milyar lira olduğunu belirtti. Şimşek, Ocak-Eylül döneminde 11,9 milyar liralık bütçe açığı gerçekleştiğini ifade ederek, bu rakamın geçen yılın aynı döneminde 4,5 milyar liralık fazlaya göre bir miktar kötüleşme arz ettiğini dile getirdi. Eylül ayında ise bütçe gelirlerinin geçen yılın aynı ayına göre binde 7 artarak 30,3 milyar lira, bütçe giderlerinin ise yüzde 13,5 oranında artarak 39,6 milyar olduğunu açıklayan Şimşek, bütçenin Eylül’de 9,2 milyar lira açık verdiğini bildirdi. Şimşek, geçen ay 4,6 milyar lira faiz dışı açık oluştuğunu anlattı.
"2015 YILINDA 21 MİLYAR LİRA BÜTÇE AÇIĞI TAHMİN EDİYORUZ"
Şimşek, yıl sonunda merkezi yönetim bütçe giderlerinin 448,4 milyar lira, bütçe gelirlerinin 424 milyar lira, bütçe açığının 24,4 milyar lira, faiz dışı fazlanın 25,8 milyar lira olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirtti. Türkiye’nin 2015 yılı bütçe giderlerinin 472,9 milyar lira olduğunu açıklayan Şimşek, bütçe gelirlerinin 452 milyar lira, bütçe açığının ise 21 milyar lira olarak öngörüldüğünü bildirdi.
"VERGİ AFFI LİTERATÜRDEN KALKACAK"
Açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını cevaplayan Şimşek, bütçede yeniden yapılandırma konusundaki bir soru üzerine, "Bütçe mali olarak hep muhafazakar varsayımlarla diyoruz gidelim ki performansımız hedeflediğimizden daha iyi olsun. Biz bütçeyi yaparken yapılandırmadan hiçbir şey gelmeyeceğini hesap ettik. Bu kadar açık ve net. Artık bu bir ’af’ değil ana parayı alıyoruz, cezayı alıyoruz, vade farkını alıyoruz, dolayısıyla bu bir af olmaktan çıktı. Ödeme kabiliyeti olanlar sadece taksitlendirme imkanına sahipler. Bu Türkiye’de bir ilk. İnşallah bu gelenek olarak oturacak, artık ’vergi affı’ literatürden çıkmış olacak" cevabını verdi.
LÜKS TÜKETİM MALLARINA CAYDIRICI VERGİLENDİRME
Orta Vadeli Program’da lüks tüketim malları tespit edilerek caydırıcı vergilendirme yapılacağına ilişkin haberlerin sorulması üzerine Bakan Şimşek, "Sigara ve alkolde enflasyon önemli, idari fiyatlar yani kamu fiyatları önemli. Bu konuda benim yorum yapmam doğru olmaz. Çünkü piyasayı etkileyecek faktörler. Biz bütçede bir takım varsayımlar yapıyoruz, o varsayımlar neyi gerektiriyorsa o adımları herhangi bir konuyla ilgili olarak atarız. Hiçbir şey yapmazsak bir kanun var. Maktu ÖTV en az enflasyon kadar artıyor, dolayısıyla orada bir sorun yok" karşılığını verdi.
Şimşek, şöyle devam etti:
"Potansiyelin altında büyümeyi bir miktar yukarı çekmek için gelecek sene büyümeyi destekleyici politika oluşturulamaz mı? Biz geçici kazanımlar peşinde değiliz. Türkiye’nin hakikaten dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme patikasına girmesi lazım. Büyüme potansiyelini etkileyecek en önemli faktör bundan sonra doğru politika önemli, yani mali disiplin vesaire ama bir o kadar önemli olan mali reformlardır. Biz o nedenle bir süredir bu reform olgusunu çok güçlü bir şekilde yapıyoruz. İnanıyorum ki Türkiye’de iş yapma ortamı iyileşecek, yani yatırım iklimi iyileşecek. Biz çok daha kaynak tahsisi etkin, verimli noktaları kaydırma noktasında daha etkili olacağız. O nedenle ben kamu harcamaları üzerinden kalıcı bir büyümenin sağlanacağına inanmıyorum. Tabii ki altyapı yatırımlarını IMF de tavsiye ediyor. Aslında 2009’den beri her sene altyapıya bütçede öngörüldüğünden çok daha fazla kaynak aktarıyoruz. IMF’nin yeni söylediğini biz 2009’dan beri sürekli bir şekilde onlara rağmen yaptık, yapıyoruz. Altyapımızı, eğitimimizi önceliklendireceğiz. O anlamda büyümeyi destekliyoruz, özel sektörün büyümesini teşvik ediyoruz. Orta Vadeli Program’da tabii genel hatlarıyla bir çerçeve çizdik. Lüks tüketimi caydırıcı bir vergilendirme zaten sürekli yapıyoruz. Yani geçtiğimiz yıllarda birçok noktada tedbirleri aldığımızda hep o perspektifle yaptık. Dolayısıyla tabii ki çalışmalar olacak ama şu aşamada yani bugünkü bazı gazetelerde olduğu gibi ’şu ürüne, bu ürüne, şöyle.’ Onun için çok erken o yüzden henüz somut bir çalışma söz konusu değil. Ama orta uzun vadede biz vatandaşımızın tabii ki lüks tüketim mallarını tercih edecekse vergi vermesini normal buluyoruz, daha fazla vergi vermesini normal buluyoruz. Geçmişte otomotive yapıldı benzeri şeyler ama şu an itibariyle yeni bir şey gündemde değil."
"BOTAŞ SON YAPILAN FİYAT ARTIŞLARI SONUCUNDA ÖDEMELERİNİ YAPABİLECEK"
İthalatta alınan KDV’nin niçin arttığı sorusuna ise Şimşek, "Dış ticaret büyüme verilerine bakarsanız ithalat artıyor. En son 240 milyar dolarlardan 258 milyar dolara çıktı. BOTAŞ son yapılan fiyat artışları sonucunda ümit ediyoruz ki ödemelerini, yükümlülüklerini yerine getirebilecek. Yani en önemli iki faktör bunlar" cevabını verdi.
"2015 YILINDA MEMURA ORANSAL BİR ARTIŞ SÖZ KONUSU"
Bir gazetecinin "Gelecek sene memuru enflasyona ezdirmeyeceğiz" sözlerini hatırlatması üzerine Bakan Şimşek, "2014 yılı için yani memurumuza, emeklimize verilen artışlar toplu sözleşme çerçevesinde veriliyor ve geriye dönük çerçevesini değiştirme imkanımız yok. Ama 2015 yılında oransal bir atış söz konusu. Bu oranların üzerinde bir enflasyon olursa 2015 yılı için biz telafi ederiz. 2015 yılı için 2014 yılına ilişkin herhangi bir çalışma ne hukuk çerçevesinde ne de başka çerçevede mümkün olur" dedi.
"KAMPÜS KONUSUNU YENİ ÇALIŞACAĞIZ VE BİR SUNUM YAPACAĞIZ"
Orta Vadeli Program’da gayrimenkul vergilendirmesine yönelik bir soru üzerine ise Şimşek, "Kamu kampüslerine ödenek ayırdık mı? Prensip olarak kamu bina yatırımlarına biz destek vermiyoruz ama şunu yapıyoruz; kendi eski binaları varsa onu bize devredip, oradan, satıştan elde edilecek gelirle bunu yapabiliyorsa kısmen olumlu bakıyoruz. Fakat bu kampüs konusunu biz yeni çalışacağız ve bu yönde bir sunum yapacağız. Milli Emlak Genel Müdürlüğümüz kapsamlı bir çalışma yapıyor. Yani kamunun ihtiyacı ne ve şuanda kiralık olduğumuz yerlerden de zamanla ve artık lüks yerlerden de çekilmemiz lazım. Kampüsleri bir lüks yerler yapmayacağız, artık daha mütevazi, tabii ki şehrin de gelişmesini sağlayacak alanlara doğru bakacağız. Ama bu aşamada spekülasyon için çok erken" cevabını verdi.
"HALEN AVRUPA’NIN EN UCUZ HEM DOĞALGAZINI HEM ELEKTRİĞİNİ SAĞLAYAN ÜLKEYİZ"
Şimşek, KİT zamlarına yönelik ise, "Elektrik ve doğalgazda bir artış yapıldı. O artış 2012’den bu yana yapılan miktar, bugün hem kurda hem de ithal ettiğimiz ürünlerde ciddi fiyat artışları söz konusuydu. Yani bunları görmemizde fayda var. Halen Avrupa’nın en ucuz hem doğalgazını hem elektriğini birçok anlamda sağlayan ülkeyiz. Ama onlar gibi bu ürünlerin bir kısmı ithal ediliyor. Bazen şunu diyorlar ’Avrupa’da gelir düzeyi yüksek.’ Avrupa’da gelir düzeyi yüksek olabilir ama onlar da ithal ediyor, biz de ithal ediyoruz. Onun için gelir düzeyiyle hiçbir ilgisi yok. Dolayısıyla yani bir şeyi tabii ki uzun süre fiyatının, maliyetinin de altında satarsanız, zenginleri de sübvanse etmiş olursunuz. Biz niye zenginleri sübvanse edelim. Zaten fakire gereken destekleri veriyoruz. Altını çizmek istiyorum, genel sübvansiyonları doğru bulmuyoruz. Bir şeyin maliyeti ne ise onun en az maliyetini karşılaması lazım. Orta Vadeli Program’da doğrudur gayrimenkul rantlarını ve şehir rantlarını vergilendirdik. Bu yönde bir adım attık, gelir vergisinde bir huzur var ve ilaveten de bir çalışma var. Bu çalışmalar devam ediyor. Buna ilişkin yakında bir Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) olur ve detaylı bir şekilde değerlendiririz. Vergi oranlarında herhangi bir artış öngörmüyoruz ama maktu vergilerde her şeyi en az enflasyon kadar artırmak kadar doğal bir şey yok. Onun da altını çizmek istiyorum" ifadelerini kullandı.
HAKİM, SAVCI VE AKADEMİSYENLERE YAPILACAK ZAMLAR
Hakim, savcılara ve akademisyenlere yapılacak zamlara ilişkin soruya Şimşek, "Akademisyenlere ortalama yani 726-835 lira arasında bir zam yapılacak. Biz bunları belirledik ve buna ilişkin yasayı da Meclis’e gönderdik. Bunun maliyeti yaklaşık 1.1 milyar lira olacak. Aynı kapsamda akademik faaliyet teşviki de olacak ama teşvik performansa bağlı olacak, bu 726 liraya kadar. Bu uygulama 2016 yılından itibaren devreye girecek. Niye 2015’te, performansı ölçeceksiniz ki 2016’ta bunu yansıtasınız. Hakim ve savcıların mali hakları yüzde 15-31 arasında değişen oranlarda olmak üzere net, seyyanen bin 146 lira olarak artırılması öngörülüyor. Bu da Meclis’te görülecek, tekrar bakmamız lazım. Bunun da maliyeti 220 milyon lira" yanıtını verdi.
"KAMUYA ALINACAK 74 BİN PERSONELİN DAĞILIMINA HENÜZ KARAR VERMEDİK"
2015 yılında kamuya alınacak 74 bin personelin bütçeye yansımasının sorulması üzerine Şimşek, "Kamuya alınacak 74 bin personelin dağılımına henüz karar vermedik. Onu çalışacağız. Yılın başında belirleyeceğiz. Diğer bakan arkadaşlarımızla Başbakanımızla istişare halinde belirlenecek" dedi.
"FUZULİ HARCAMALAR KONUSUNDA NE GEREKİYORSA YAPACAĞIZ"
Orta Vadeli Program’da lojman ve taşıt kullanımına ilişkin sınırlamalara yönelik soru üzerine ise Şimşek, "Bu konuyu Sayın Başbakanımız, Maliye Bakanlığı’nı ziyaretlerinde bahsetti. Kendilerine arz ettik ve kendileri çok güçlü destek verdiler. Ben inanıyorum ki bu yönde zaten taşıt kiralamalarına ilişkin bir takım sınırlamaları hemen gönderdik ve çıktı. Bunları daha da geliştirerek bakacağız. Lojmanlar konusunda lojmanlarda zorunlu olarak olması gereken kesimler var ama onun dışındakilerle ilgili oturup çalışma yapacağız ve Bakanlar Kurulu ile paylaşacağız. Bize verilen çerçevede bu noktada da ülkemizde tasarrufları veya kamunun fuzuli harcamalarını azaltmak için ne gerekiyorsa elimizden geleni yapacağız" karşılığını verdi.
